سد تنگ سرخ بویراحمد؛ یک قدم تا رونق و آبادانی

یاسوج - ایرنا- سد تنگ سرخ پروژه ای مشترک بین استان کهگیلویه و بویراحمد و فارس است که با هدف تامین آب بلند مدت آشامیدنی و صنعت شهر یاسوج و روستاهای اطراف آن، بهبود گردشگری و کنترل سیلاب در حال ساخت می باشد. به گزارش ایرنا، استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن بیش از ۱۱ میلیارد مترمکعب بارش سالیانه و نیز ۸/۵ میلیارد متر مکعب رواناب از جمله استان های شاخص کشور در پتانسیل آبی بشمار می رود . این حجم بارش اغلب در چهار ماه سال اتفاق می افتد و در هشت ماه دیگر که بیشترین مصرف آب شرب ، صنعت و کشاورزی وجود دارد شاهد کمترین بارش و یا عدم وجود هر گونه بارش در بیشتر نقاط استان هستیم. با اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد به سرزمین چشمه سارها و آبشار ها و رودهای خروشان معروف است اما بیشتر شهرهای آن به ویژه در شهرستان بویراحمد در بیشتر ماه های سال با کم آبی و تنش آبی مواجهند. در راستای مهار منابع آبی استان همزمان با سفر پر برکت مقام معظم رهبری به استان در سال ۱۳۷۳ مطالعه و اجرای سدهای مهم مخزنی آغاز شد که نتیجه آن ساخت و بهره برداری از سدهای کوثر و شاه قاسم  و نیز مطالعه سد تنگ سرخ و دیگر موارد است. گرچه برخی از ساکنان منطقه بیم آن دارند که این سد به نام کهگیلویه و بویراحمد اما به کام دیگران تمام شود اما مسئولان این استان با گزارش دهی مناسب عرصه را بر شکل گیری اینگونه شایعات در اذهان تنگ کرده و معتقدند که بهره برداری از سد تنگ سرخ در حقیقت اقدامی ماندگار در تامین آب پایدار مرکز استان و روستاهای همجوار و همچنین سرعت بخشی به روند صنعت نوپای منطقه خواهد بود . سد تنگ سرخ بویراحمد در یک نگاه سد تنگ سرخ بویراحمد در یک نگاهمدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد  گفت: رودخانه بشار از تنگ تیزاب تا خروجی بخش پاتاوه و سادات محمودی و تا لما پیکره رودخانه اصلی است و شاخه هایی هم همچون خرم ناز، گنجگان، مهریان، کبگیان، چشمه میشی و خرسان و غیره به آن اضافه می شود. آرش مصلح افزود: سدی که به نام تنگ سرخ در حال احداث است میزان آبی که در سال از آن عبور می کند ۳۰۰ میلیون متر مکعب است که از این میزان ۲۴۰ میلیون متر مکعب آن از استان فارس سرچشمه می گیرد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: قرار است سدی با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب در آنجا احداث شود که می تواند ۱۵۷ میلیون متر مکعب در سال تنظیم آب داشته باشد. وی تاکید کرد: از این ۱۵۷ میلیون متر مکعب ۵۶ متر مکعب آن برای آب شرب شیراز و ۱۰۱ میلیون متر مکعب آن سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است. مصلح ادامه داد: در صورتی که سهم آب فارس ۷۰ درصد است یعنی فارس ۲۴۰ میلیون متر مکعب آب به استان می دهد و قراره تنها ۵۶ میلیون متر مکعب به آن آب شرب اختصاص یابد. سد تنگ سرخ دریچه ای برای شرب، صنعت، کشاورزی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد سد تنگ سرخ دریچه ای برای شرب، صنعت، کشاورزی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمدمدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: از این ۱۰۱ میلیون متر مکعب ۲۰ میلیون متر مکعب آن برای آب شرب یاسوج  در نظر گرفته شده که با تزریق این منبع آبی دیگر شاهد افت فشار و یا قطعی مکرر آب در این شهر توریستی و گردشگری  نخواهیم بود. مصلح افزود: ۳۳ میلیون متر مکعب برای کشاورزی دشت های بویراحمد و دنا، ۱۳.۳ میلیون متر مکعب آن برای چهار شهرک صنعتی ( کارخانه سیمان مارگون، تیپ ۴۸ فتح، صنایع آینده، آب آینده میدان گازی مختار، ۳۵ میلیون متر مکعب آن برای بهبود محیط زیست است. وی بیان کرد: برای انتقال آب ۵۶ میلیون متر مکعب شیراز یک دریچه در سد تعبیه شده و از طریق خط انتقال آب مورد نیازشان منتقل می شود. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: این ۵۶ میلیون متر معکب برای شرایط اضطراری شیراز  در نظر گرفته شده است . مصلح بیان کرد: چنانچه سد تنگ سرخ احداث شود آب شرب بویراحمد برای همیشه پایدار خواهد بود. وی ادامه داد: منطقه هم از لحاظ گردشگری متحول خواهد شد زیرا که هیچ منطقه ای در ایران موقعیت توپوگرافی و توریستی بین شیراز و یاسوج را ندارد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: ۲مرکز استان بسیار زیبا بین شان یک جاده زیبا و در این جاده سد بزرگی که پرتگاه و جای خطرناک ندارد. مصلح بیان کرد: این محل می تواند به قطب گردشگری تبدیل شود و کنار دریاچه تمام محصولات صنایع دستی، عسل و دیگر موارد در معرض دید گردشگران باشند. وی ابراز داشت: رایزنی هایی با سازمان میراث فرهنگی استان در حال انجام است تا این منطقه به قطب گردشگری و ورزش های آبی و اسکی روی آب تبدیل و اشتغال ایجاد شود. افزایش سه برابری میزان آب رودخانه بشار با احداث سد تنگ سرخ افزایش سه برابری میزان آب رودخانه بشار با احداث سد تنگ سرخرودخانه بشار یاسوج از جنوب شرقی شهرستان بویراحمد علیا و از کوه‌های اردکان و ممسنی در استان فارس سرچشمه می‌گیرد و به سوی شمال شرقی بویراحمد سفلی پیش می‌رود. سرچشمه‌های اصلی این رود، نهرهای گنجگان تیز آب و تنگ سرخ در شهرستان بویراحمد است.این رودخانه که بیشتر در شرق و شمال شرقی کهگیلویه و بویراحمد جریان دارد، در مسیر خود از شهر یاسوج عبور می‌کند. پس از عبور از شمال شرقی منطقه و پس از ورود به رودخانه خرسان، در بخش شمالی دنا، از شمال مناطق به ویر احمد سفلی و طیبی گذشته، با نام بارز به رود کارون می‌پیوندد و به سوی خلیج فارس سرازیر می‌شود. برخی ها در منطقه چنین وانمود و القا می کنند که سد تنگ سرخ روزی سبب خشک شدن آب همیشه روان رودخانه بشار خواهد شد و بلای زاینده رود و کارون دامن گیر استان می شود و بنابراین ساخت سد را مصیبتی عمیق می دانند. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: در بهار و تابستان رودخانه بشار یک رودخانه پر آب خواهد بود و این ۳۵ میلیون متر مکعب به بشار فعلی اضافه خواهد شد و به یک دریچه ای برای محیط زیست در سد تعریف می شود. مصلح افزود: اعتقاد داریم پس از احداث سد تنگ سرخ دبی رودخانه بشار در بهار و تابستان سه برابر خواهد شد و  این بر خلاف آن چیزی است که برخی اعتقاد دارند با احداث سد بشار خشک می شود. سد تنگ سرخ تنها علاج رفع تنش آبی در بویراحمد سد تنگ سرخ تنها علاج رفع تنش آبی در بویراحمدمدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد  گفت:در شهر یاسوج در بیشتر نقاط حدود  هشت تا ۱۰ ساعت مردم آب شرب ندارند زیرا که آب آبشار مطمئن نیست و آب چهار چاه تنگ کناره پایدار نیستند. مصلح عنوان کرد: در مدت روزهای گذشته چاه ۲۵۰ متری در منطقه دشتروم خشک شده و حتی در روزهای اخیر آب بر اثر سیلاب رودخانه بشار و چشمه آبشار یاسوج گل آلوده شده اند. وی  بیان کرد: شهر ۳۰۰ هزار نفری یاسوج در معرض تنش آبی قرار دارند که باید سد تنگ سرخ احداث و آب ذخیره شود. عزم دولت سیزدهم برای تکمیل سد تنگ سرخ بویراحمد عزم دولت سیزدهم برای تکمیل سد تنگ سرخ بویراحمدمهم تر اینکه رئیس جمهور در بازدید مهرماه ۱۴۰۰ خود از سد تنگ سرخ تاکید کرد که عملیات اجرایی و ساخت این سد باید سریع تر ادامه یابد و با عملی شدن ماده ۵۶ (تسهیلات ) از طریق بانکها و  افزایش  اعتبارات تکمیلی در کوهتاترین زمان ممکن این سد مورد بهره برداری قرار گیرد. سد خاکی تنگ سرخ که با هسته رسی در این استان درحال ساخت است، ۶۶,۵ متر ارتفاع و ۹۱۷ متر در ناحیه تاج، طول خواهد شد و ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب را دارد. برای احداث این سد ۴۴۰ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده و با بهره‌برداری از آن برای ۳۰۰ هزار نفر اهالی استان آب شرب پایدار تأمین می شود و بخشی از نیازهای آب کشاورزی، صنعتی و محیط زیستی استان نیز از محل ذخایر این سد تأمین خواهد شد. با اینکه کهگیلویه و بویراحمد ۱۰ درصد از میزان منابع آب کشور را در اختیار دارد اما در تابستان های گرم ، برخی شهر های کهگیلویه و بویراحمد همچون یاسوج مرکز آن به کم آبی و قطعی آب رو به رو می شوند و امید است با احداث این سد این مشکل برای همیشه رفع و کشاورزان نیز شاهد رونق هر چه بیشتر کشت و کارشان در اراضی بویراحمد و شهرستان های اطراف باشند. عملیات اجرایی سد تنگ سرخ از سال ۹۰ با حضور مجید نامجو وزیر وقت نیرو آغاز شد.ساختگاه سد مخزنی تنگ سرخ در ۳۵ کیلومتری یاسوج و بر روی رودخانه بشار واقع شده است. در نیمه دوم سال ۹۶، مراحل ساخت سد به صورت تعاملی با پیمانکار، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء و با کارفرمایی آب منطقه ای استان آغاز شد. سد تنگ سرخ از نوع خاکی با هسته رسی و حجم مخزن ۱۲۵ میلیون مترمکعبی و حجم تنظیم سالیانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب است. حجم آب تجدید پذیر استان کهگیلویه و بویراحمد ۹هزار  و ۲۲۳ میلیون متر مکعب است که یک هزار ۷۰ میلیون متر مکعب آن سالانه مهار می شود و ۹۰ درصد آن از استان خارج می شود.