برزیل؛ از بارش‌های سیل آسا تا کم آبی طاقت‌فرسا

اکثرمردم جهان برزیل را با جنگل‌های متراکم آمازون و پرآب‌ترین رودخانه جهان می‌شناسند؛کشوری که درسال‌های اخیر با پدیده تغییر اقلیم مواجه و زندگی میلیون‌ها انسان رابه چالش کشیده است. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت نیرو، چند هفته پیش «الجزیره» گزارش داد که تنها چند ماه پس از سیل ویران کننده‌ای که در برزیل رخ داد، حالا این کشور با خشکسالی شدیدی رو به رو شده است که گفته می‌شود در برخی مناطق شدیدترین خشکسالی در دهه‌های اخیر است. خبرگزاری مهرمستند به این گزارش پایین آمدن سطح آب رود آمازون به عنوان بزرگ‌ترین سیستم زهکشی جهان حالا ده‌ها شهرداری جهان را به حالت آماده باش درآورده و به نظر «لونا گریپ»، پژوهشگر علوم زمین در سازمان زمین شناسی برزیل که بر سطح آب غرب رود آمازون نظارت می‌کند، دلیل کاهش سطح آب رود آمازون کاهش شدید بارندگی‌ها در ماه‌های آگوست و سپتامبر سال جاری است. باشلوناگریپبررسی‌ها نشان می‌دهد که خشکسالی ایجاد شده در کشور برزیل حالا برای بسیاری از شهروندان مشکلات فراوانی را ایجاد کرده و امور روزمره آن‌ها همانند صید، قایقرانی و کشاورزی را دشوار کرده است. به طور مثال در جامعه سائو استوائو، ماهیگیران صید پیراروکو، بزرگ‌ترین ماهی آمازون را به تعویق انداخته‌اند، زیرا قایق برای انتقال صید آن‌ها به شهر نمی‌تواند پهلو بگیرد. به همین دلیل مردم نگران مشکل به وجود آمده هستند و بیان می‌کنند که در صورت عدم بالا آمدن سطح آب رود آمازون درآمد قابل توجهی را در سال جاری از دست خواهند داد. سائواستوائوپیراروکواین شرایط در حالی است که تقریباً شش ماه پیش مردم غرب آمازون به دلیل سیل شدید دچار خسارت شده بودند و کشاورزان بخش زیادی از محصولات خود را در جریان سیل از دست داده بودند. همان‌طور که اشاره شد، کاهش شدید سطح آب رود آمازون به قدری جدی است که قایقرانی نیز در این رود بزرگ با مشکل مواجه شده و بر اساس نظر مردم محلی به دلیل اینکه در برخی بخش‌های رود دیگر امکان استفاده از موتور قایق نیست و باید پارو زده شود، طی یک مسافت ۹۰ دقیقه بعضاً تا ۴ ساعت طول می‌کشد. شرایط در بخش آب شرب نیز چندان تعریفی ندارد و به دلیل گل‌آلود شدن آب، نه تنها دسترسی به آب شرب سالم دشوار شده است، بلکه مردم به ویژه کودکان در معرض بیماری‌هایی همانند اسهال و سایر بیماری‌های واگیردار قرار گرفته‌اند. بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد تنها در ایالت آمازوناس از ۶۲ شهر دست کم ۵۳ شهر با خشکسالی رو به رو هستند و این در حالی است که پیشتر در این ایام بارش‌های مطلوبی در این ایالت اتفاق می‌افتاده است. آمازوناسپیشترمتخصصان عقیده دارند که اگرچه پدیده خشکسالی سراسر آمریکای شمالی و جنوبی را تحت تأثیر قرار داده است، اما این پدیده به دلیل تغییرات آب و هوایی در کشور برزیل محسوس‌تر و جدی‌تر است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای ناسا نیز نشان می‌دهد مرکز و جنوب برزیل با بدترین خشکسالی یک قرن اخیر رو به رو شده‌اند و این مهم علاوه بر مشکلاتی که برای شهروندان در رابطه با تأمین آب شرب و کشاورزی و… ایجاد کرده، همچنین منابع آب تالاب پانتانال را کاهش داده و آتش سوزی در جنگل‌های آمازون را شدت بخشیده است. پانتانالبه طور مشخص در حوضه آبریز رود پارانا نیز که چندین سد و نیروگاه‌های برقابی وجود دارد نیز کاهش سطح آب از سال ۱۹۹۹ تا کنون بی‌سابقه بوده است؛ وضعیتی که مدیران صنعت برق برزیل را ناگزیر کرد با کاهش برخی محدودیت‌ها تلاش کنند مانع قطعی برق جلوگیری کنند. پارانابر اساس گزارش‌هایی که در سایت ناسا نیز به آن اشاره شده است، سطح آب رود پارانا در نزدیکی مرز برزیل و پاراگوئه حدود ۸.۵ متر نسبت به میانگین بلندمدت کمتر شده است؛ اتفاقی که پیش‌بینی می‌شود در آینده به ترافیک کشتی‌ها در این رود و در نتیجه به افزایش قیمت کالاها نیز منجر شود. پارانادر همین رابطه سال گذشته یک مؤسسه تحقیقاتی در حوزه کشاورزی برآورد کرد که خشکسالی‌های اخیر میزان تولید ذرت را در این کشور در پنج سال اخیر به پایین‌ترین حد رسانده و نیز میزان تولید قهوه را در ایالت سائوپائولو بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش داده است. وضعیتی که پیش‌بینی می‌شود در آینده بحرانی‌تر شود و در ابعاد مختلف اعم از اجتماعی، اقتصادی و امنیتی برای این کشور واقع در آمریکای جنوبی مشکلاتی را رقم بزند.